Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм!

   Яқинда бир суҳбатдошимиз ўз ҳаётларида бўлган бир воқеа хусусида шундай сўзлаб бердилар. Аллоҳ таоло ўзининг бандаларига беҳисоб неъматлар берар экан, лекин биз ожиз ақл эгалари бу неъматларнинг ҳаққини умримиз бўйи интилсак ҳам адо қилолмас эканмиз, баъзи ҳолатларда Яратган Роббимизни эсдан чиқариб, У зотга исён ҳам қилиб, енг катта гуноҳларни ҳам содир қилиб қўямиз. 

   Яратган Роббимга беадад шукрлар бўлсинки, Ўзи менга ҳам бир-биридан меҳрибон бўлган қизларини кетма-кет берар эди. Менинг эса ожиз ақлим навбатдаги олтинчи фарзандим ўғил бўлишини истарди. Кутилган кун келганда қиз фарзандларим сони битта қизга кўпайганлигини эшитган заҳотим, жаҳл отига миниб, Аллоҳ таоло зиммамга фарз қилган ибодатларни ҳам бир-неча кунгача тарк қилдим. Мана шундай катта гуноҳларни содир этиб келаётган кунларимнинг бирида Аллоҳ таоло мени ўзига банда эканлигимни билдириб қўядиган бир дард берди. Бу дард эса менга  кўзимни каттароқ очишлигимга бир белги эди. 

   Бу ҳолатни ижобий қабул қилиб, ақлимни ўнгладим ва Аллоҳ таолога тинмай тавбалар қилдим. Ўзига беадад ҳамдлар бўлсинки, ўша мен дунёга келганида шукр қилиш ўрнига хафа бўлиб, дунёга келишлигини гуноҳлар содир этиш билан қарши олган фарзандим опаларидан ҳам менга энг меҳрибон фарзанд бўлиб вояга етарди. Бу хурсандчилигимиз яна ҳам зиёда бўлди. Энди менинг хонадонимдан ҳам ўғил фарзанд йиғиси эшитиларди. Ишдан хориб келган вақтимда ҳам, ўнта бўлса ўрни бўлак деганларидек ўша фарзандим келмаса менинг кўнглим тинчимас эди. Кунлар ўтиб, фарзандларим вояга ета бошлади, ана шундай бахтли кунларнинг бирида мен учун кўзимга қувонч бўлган жигарбандим, меҳрибоним тўсатдан бемор бўлиб, тасодифий ўлим туфайли вафот қилди. Менинг  ақл кўзим энди катта очилган эди ва афсуски, энди кеч бўлган эди. Яъни, ўша мен дунёга қиз бўлиб келганига хомуш бўлган ва менга фарзандларим орасида энг меҳрибоним вафоти  ҳақ эди. 

  Бизга етган неъматларнинг катта-кичиклигига ёки қийматининг баланд-пастлигига этибор қилиб, бу етган неъмат қандай Буюк Зот томонидан келганлигига эътибор бермаслигимиз, бизларнинг нодонлигимизнинг энг катта исботидир. Аллоҳ  субҳанаҳу ва таоло ўзининг муқаддас оятларининг бирида берган неъматларига шукр қилишликка буюриб, марҳамат қилган.  “Бас, Мени эслангиз, сизни эсларман. Ва Менга шукр қилингиз, куфр қилмангиз”.  (Бақара сураси 152-оят. )

 Бу ояти карима бизларни доимо неъмат бергувчини эслашлигимизга ҳамда доимо Яратган роббимизга ҳамдлар айтишга буюради. Шукр қилиш неъмат берувчи Зотга мақтов сўзларни айтиш ва неъматни уни берган Зотнинг розилиги учун ишлатиш билан ҳамда Аллоҳга тоат-ибодат қилиш билан бўлади. Аммо, тили билан шукр деса-ю, амали билан Аллоҳнинг айтганидан бошқани қилса, куфрони неъмат(яъни ношукурлик) қилган бўлади. Мўмин-мусулмон доимо Аллоҳни зикр этиб, унга шукр қилгандагина, иши хайрли бўлади. Бугун биз кундалик ҳаётимизда кўп учрайдиган инсонлар соғлиғидан, ишидан, оиласидан, фарзандларидан ва бошқа барча у ожиз инсон учун берилган неъматлардан нолиб, ўзининг арзу додини бизга айтади, ваҳолангки, бу неъматларни берган Зот, неъмат соҳибига соғлиғини сақлашлигини, ақлини ишлатиб вақтида илм олишини, оиласини жисмонан соғлом, маънан етук қилиб тарбиялашни ҳамда фарзандларини эса гўзал одоб ва мукаммал билим эгалари этиб тарбиялашга буюрган. Мавлоно Жалолиддин Румий ҳазратлари айтадилар: Тилингдан олдин қалбингни тарбия қил. Чунки сўз қалбдан келиб, тилдан чиқади,  дедилар. Мавлоно Румий айтганларидек агар биз қалбларимизни, илму-марифат билан озиқлантирсак бу қалб фақат шикоят билан эмас, шукрона билан яшашни ҳам ўрганади. Бу йўлдан адашмаган қалб соҳиби нажот топади.

Ҳакимларимиздан бирларининг ҳузурларига фарзандларига меҳрибон бўлган бир ота келиб, менинг бир ўғил ва бир қизим бор, аммо мен биттасинигина ўқитишга қурбим етади. Қандай йўл тутишимни маслаҳат берасиз деб сўраганларида, ҳаким зот “қизингни ўқит, чунки қизинг фарзанд тарбия қилади. Агар ўғлингни ўқитсанг бир кишини ўқитган бўласан, аммо қизингни ўқитсанг бутун бир жамиятни ўқитган бўласан” дедилар.

Ҳулоса шуки, Парвардигор бизга ўғилми, қизми, бердими биз шукрона қилиб уларнинг одобу-ахлоқини, таълиму-тарбиясини гўзал қилмас эканмиз, Аллоҳ сақласин неъматга ношукр банда бўлиб қолар эканмиз. 

Имом  Бухорий ҳазратлари ўзларининг “Одоблар хазинаси” номли китобларида Оиша онамизнинг хулқлари ва одоблари ҳақида шундай деганлар. “Оиша ўз аҳлларидан фарзанд туғилганда қиз ёки ўғиллигини сўрамас эди. Бус-бутунми?” дерди. “Ҳа”, дейишса, Алҳамдулиллаҳи   Роббилъаламийн” дерди”. Демак, Ҳар бир ота-она ёки уларнинг яқинлари аҳлларининг бирортаси фарзандли бўлганини эшитган вақтида унинг ўғил ёки қиз эканлигини сўрамай, балки соғ-саломат туғилган бўлса, Аллоҳ таолога ҳамдлар айтишлари лозим экан. Аллоҳ таоло мана шу нарсаларга амал қилиб боришимизни насиб этсин!      

      Чироқчи туман бош имом хатиби:               Бекзод Нарқулов.