1445 йил 12 Шаввол | 2024 йил 20 апрель, Шанба.
ЎЗ UZ RU EN AR

Намоз вақти: Қарши

Fajr
04:32
Sunrise
05:53
Dhuhr
12:36
Asr
17:21
Maghrib
19:19
Isha
20:41


Намозни тўлиқ адо этинг. Албатта, намоз мўминларга вақтида фарз қилингандир (Нисо сураси 103-оят)

ИСТИНЖОДА ЙЎЛ ҚЎЙИЛАДИГАН АЙРИМ ХАТОЛАР

30-01-2021, 16:36 1 407 Ўқиш режими + -


Истинжонинг тартиб қоидалари қандай бўлади? Ҳар доим сув билан ювиш шартми ёки сув билан ювмасдан ҳам таҳорат олиб намоз ўқиш мумкинми?
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
“Истинжо” – “нажосатни кетказиш”, дегани. Истинжо олд ва орқа авратлардан нажосат чиққанда қилинади. Уйқу ва ел чиқиши сабабли истинжо қилинмайди. Истинжо тош, кесак, махсус қоғоз ва шунга ўхшаш нарсалар билан қилинади ва унда маълум бир адад белгилаб қўйилмаган, поклик ҳосил бўлса бас. Суяк, шиша, тезак, пишиқ ғишт каби нарсалар билан истинжо қилинмайди.
Фуқаҳоларимиз истинжонинг ҳукми борасида шундай деганлар: “Истинжонинг ҳукми ҳолатга қараб беш хил бўлади:
1. Жунублик, ҳайз ва нифосдан покланиш учун ғусл қилаётганда бадандаги нажосатни ювиш вожиб;
2. Олд ва орқа авратдан чиққан нажосат атрофидаги пок жойга тарқалган ва у кўп бўлса, истинжодан кейин ювиш вожиб. (Кўплик миқдори қуюқ нажосатларда 4,25 гр. билан, суюқ нажосатларда танга кенглиги миқдори билан белгиланади);
3. Нажосат чиққан жойидан атрофга тарқалмаган бўлса, истинжодан кейин уни ювиш суннат;
4. Фақат пешоб қилганда жинсий аъзосини ювиш мустаҳаб;
5. Ел чиққанда олд ва орқа авратларни ювиш бидъатдир (яъни, мумкин эмас)” (манба: “Ал-Ихтиёр” китоби).
Юқоридаги биринчи ва иккинчи ҳолатларда сув билан ювмасдан таҳорат қилиш мумкин эмас. Учинчи ва тўртинчи ҳолатларда эса фақат истинжо билан кифояланиш ҳам мумкин, сув билан ювиш шарт бўлмайди балки афзал бўлади.
Истинжодан кейин сув билан покланиш ҳақида Қуръони каримда шундай ишора қилинади.
فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ
Яъни: “Унда покланишни хуш кўрадиган кишилар бор. Аллоҳ эса покланувчиларни севар” (Тавба сураси, 108-оят).
Ҳадиси шарифларда келишича, ояти каримада мақталган “покланишни хуш кўрадиган кишилар” – Мадина шаҳридаги Қубо маҳалласида яшайдиган саҳобалар бўлган. Улар истинжодан кейин сув билан покланардилар.
Сув билан ювишнинг адади белгилаб қўйилмаган. Кўнглида пок бўлди деган қаноат ҳосил бўлгунча ювади. Лекин қанча ювса ҳам кўнгли тўлмайдиган, васвасага учраган киши бўлса, унга уч марта ёки етти марта ювсин, деб белгилаб берилган.
Истинжо қилаётган одам ўнг қўли билан сув қуяди, чап қўли бармоқлари ичи билан авратини ювади.
Истинжо масаласида кўпинча хатога йўл қўйиладиган жойи шуки, баъзи таҳорат қилмоқчи бўлган одамлар ҳожатга бормаса ҳам албатта олд ва орқа авратларини ювиш шарт деб тушунадилар ва ҳар таҳоратда сув билан ювадилар. Бунинг устига жинсий аъзоларнинг ҳамма жойи, сонлардан ҳам бироз қўшиб ювадилар. Натижада қисқа муддатда турли касалликларга чалиниб, ибодатдан ҳам узоқда қолиб кетадилар. Аслида, пешоб қилган ёки катта ҳожат қилган киши нажосат чиққан жойнинг ўзини ювиши кифоя қилади. Унга бошқа аъзоларни қўшиб ювмаслик керак (манба: “Ҳидоя” ва “ал-Ихтиёр” китоблари). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar